Porównanie kalibrów – 7,62×39 vs 5,56×45

Kalibry 7,62×39 i 5,56×45 toczą od wieków rywalizację o to, który jest lepszy w walce. Powstały setki mitów o wyższości jednego nad drugim. Zarówno rosyjski jak i NATO-wski kaliber mają za sobą doświadczenie na polu walk w wielu konfliktach zbrojnych na całym świecie. Jedni twierdzą, że większy kaliber wyróżnia większa przebijalność, zaś inni twierdzą, iż zachodni konkurent charakteryzuje się lepszą celnością. Postanowiliśmy zweryfikować te pogłoski i przy okazji zrobić mały test.

Test przebijalności 7,62×39 i 5,56×45

Do testu wykorzystaliśmy karabinek AR z lufą 16,2 cala w kalibrze 5,56/223 oraz  karabinek AKMS 7,62×39. Strzelaliśmy do sosnowych desek o grubości około 25mm ustawionych jedna za drugą z przerwą szerokości deski z odległości 40 metrów. Wykorzystaliśmy amunicję Barnaul z pociskami FMJ zarówno w jednym kalibrze jak i drugim karabinie aby mieć tą samą twardość i strukturę płaszcza.

Zarówno jeden jak i drugi kaliber przestrzelił 10 desek i pociski zostawały w 11. Choć rdzenie pocisków amunicji Bernaul są ołowiane, to już ich płaszcz poza kolorem nie przypomina mosiądzu. Jest to jakaś dość twarda stal, stąd pogłoski o szybszym zużywaniu przez nie lufy mogą być wiarygodne. Ale do rzeczy – pociski 5,56 w porównaniu z 7,62 po rozpoczęciu penetracji w celu zachowywały się całkiem stabilnie. Jeden z trzech pocisków 5,56 po trafieniu w trzecią deskę zaczął tracić stabilizację i koziołkować, a w przypadku 7,62 na czwartej. Na piątej desce pociski z AK wchodziły już bokiem, a w przypadku AR-a jeden z trzech utrzymał jeszcze stabilizację.

W kolejnych deskach już żaden kaliber nie utrzymał stabilizacji. Pociski 5,56 charakteryzowały się nieco większym odchyleniem od pierwotnego punktu trafienia, co można uznać za gorszą cechę od 7,62. Ogólnie można przyjąć, iż kaliber 5,56 jest bardziej nieprzewidywalny w celu, co ma zarówno dobre, jak i złe strony. Kaliber 7,62 posiada natomiast większą powierzchnię czołową pocisku, co przekłada się na większy otwór wlotowy, większe uszkodzenia tkanek i większe krwawienie.

Balistyka kalibrów

Podstawową różnicą obydwu kalibrów jest średnica, masa i prędkość pocisków. W zakresie opadu na poszczególnych dystansach wartości są zbliżone. Przyjmując najbardziej optymalną prędkość przycelną pocisków przekraczającą prędkość dźwięku, można umownie założyć, iż celne strzelanie z obydwu kalibrów powinno się zamykać na dystansie 500-550 metrów z przewagą kalibru 5,56. Donośność kalibrów jest oczywiście znacznie większa. Kaliber 5.56 charakteryzuje się jednak lepszą balistyką szczególnie ze względu na wyższą prędkość pocisku, która również będzie miała wpływ na lepsze pokonywaniu oporów bocznych wiatru. NATO-wski kaliber jest po prostu celniejszy.

Względy pragmatyczne

W zastosowaniu militarnym pod względem penetracyjnym obydwa kalibry wydają się podobne. Z racji wyższych prędkości i mniejszej masy pocisk NATO-wski jest bardziej podatny na zmianę trajektorii lotu zarówno w celu, jak i po napotkaniu przeszkody. Charakterystyka kanału chwilowego w celu będzie również inna i pociski o wyższej prędkości będą szybciej oddawały energię. Obydwa kalibry kompensują swoje zalety średnicą lub prędkością pocisków. Broń zasilana kalibrem 7,62 charakteryzuje się większym odrzutem i podrzutem broni, co w przypadku dynamicznego i szybkiego oddawania strzałów zmniejsza jej celność i skupienie. Dodatkowo słusznie jest podnoszony przez wielu praktyków również aspekt wielkości i ciężaru samej amunicji. Nabój 7,62×39 waży około 16,3 grama, zaś waga naboju 5,56×45 wynosi około 10,6 grama. W przypadku pojedynczego naboju być może są to różnice znikome, niemniej w przypadku pełnego wyposażenia żołnierza wynoszącego np. 6-8 magazynków waga amunicji do AK wzrasta o ponad kilogram. Również różnica w długości magazynków przemawia na korzyść karabinków zasilanych amunicją 5,56.  Nie bez powodu z czasem kaliber 7,62×39 został wyparty w armii rosyjskiej przez kaliber 5,45 × 39.

Dodatkowym czynnikiem który może przemawiać za przewagą NATO-wskiego kalibru jest specyfika jego elaboracji, a także jej dostępność. W przypadku „kałacha” wielu użytkowników jest skazanych na amunicję z konserw produkowanych przede wszystkim dla armii, ponieważ mało jest broni na rynku cywilnym w kalibrze 7,62×39, nie mówiąc już o 5,45×39. Amunicja ta będzie charakteryzowała się średnią jakością, stalowymi łuskami jak również pociskami z rdzeniem stalowym, które nie dość, że szybciej zużywają lufę, to jeszcze łuski nie nadają się do powtórnej elaboracji z powodu gniazd spłonek typu BERDAN.  Natomiast kaliber 5,56/223 wytwarza każdy producent amunicji i to w wielu wariantach pocisków.