Tajemnice stażu łowieckiego

O zasadach odbywania stażu łowieckiego można by było napisać niezłą powieść komedio-dramatyczną. Dla zwykłego śmiertelnika odbycie stażu łowieckiego w kole łowieckim może być kojarzone z rokiem ciężkich robót łowieckich, lub przynajmniej wysługiwaniem się jego osobą w zakresie prac, do których nie palą się członkowie. Zapewne nie jeden nemrod nie widzi w tym nic dziwnego, ponieważ “każdy” myśliwy to kiedyś przechodził i dobrze jest się nauczyć wszystkiego. Co ciekawe, to okazuje się, że są koła, które nie są skore do przyjmowania stażystów…

Obowiązek odbycia stażu łowieckiego wynika wprost z ustawy

Zgodnie z art.. 24 ust 4 pkt 3 ustawy Prawo łowieckie warunkiem uzyskania podstawowych uprawnień do wykonywania polowania, jest: odbycie rocznego stażu w kole łowieckim lub ośrodku hodowli zwierzyny (OHZ). W tym kolejnym punkcie w/w artykułu ustawodawca wyszczególnił przypadki osób zwolnionych z odbywania stażu, do których należą min osoby z wykształceniem leśnym lub łowieckim, czy strażnicy łowieccy.

Sprawa wydaje się więc oczywista. Osoba ubiegająca się o uzyskanie podstawowych uprawnień łowieckich powinna mieć jakąkolwiek styczność z łowiectwem, której ram ustawodawca jednak nie określił, a także nie wskazał takiej delegacji innemu podmiotowi w ustawie. Wskazane w ustawie zostało de facto miejsce odbywania tego stażu, dając kandydatowi wybór pomiędzy kołem łowieckim, a OHZ-em.

Dla przeciętnego Kowalskiego marzącego o byciu myśliwym proces wydaje się prosty. Zwróci się do najbliższego koła łowieckiego, lub ośrodka hodowli zwierzyny i odbędzie staż łowiecki. W praktyce jednak okazuje się, że wszystkie drogi i tak prowadzą do PZŁ, który staż umożliwia realizować, jednak na swoich zasadach.

Zasady odbywania stażu łowieckiego

O zasadach odbywania stażu w OHZ-ach Lasów Państwowych przeciętny kandydat na myśliwego nie wie nic, ponieważ nie regulują tego żadne przepisy prawa łowieckiego. NRŁ korzystając z okazji braku realnego nadzoru nad PZŁ w 2007 wprowadziła uchwałą 41/2007 własne zasady odbywania stażu dla kandydatów. Teoretycznie wskazówki w tym zakresie zawarte w statucie wydają się logiczne, nie mniej uchwalone zasady odbywania stażu łowieckiego w kilku punktach aż rażą w oczy pod względem zgodności z ustawą. Zresztą były to czasy, w których PZŁ specjalnie nie interesował nikogo, a więc mógł w zasadzie robić co chciał.

Selekcja kandydatów

Opracowując uchwałę NRŁ 41/2007 zakpiono trochę z ustawy Prawo łowieckie i wprowadzono pewne elementy selekcjonowania kandydatów. Wprowadzono nie tylko zasady odbywania stażu, ale również jego sposób dokumentowania, oraz zaliczania. Pozwolono więc zarządom kół decydować komu staż zaliczyć, a komu nie, kompletnie pomijając fakt, iż ustawa poza odbyciem stażu nie wymaga niczego więcej.

Jakby absurdów było mało, to w § 10 ust 1 w/w zasad dodano również 30 dniowy termin podjęcia uchwały w przedmiocie zaliczenia lub niezaliczenia stażu przez zarząd koła, lub kierownika OHZ. Gdyby natomiast w ciągu w 2 tygodni po w/w terminie uchwała o wyniku zakończenia stażu nie dotarła do właściwego ZO, to zgodnie z uchwałą 41/2007 kandydat zostaje skreślony z rejestru stażystów PZŁ.

Z chwilą podejmowania przez NRŁ tej uchwały Polska była już od 18 lat wolnym i demokratycznym krajem, jednak ówcześni włodarze PZŁ nie zważając na ustawę Prawo łowieckie postanowili w swoim zrzeszeniu utrzymywać własne zasady dobierania członków. W zasadzie dopiero po 2018 roku za sprawą dezubekizacji i wymiany kierownictwa, PZŁ zaczął otwierać się na nowych członków, jednak pewne „standardy” w kołach łowieckich nadal zostały.

Przodownicy pracy

Staż łowiecki wielu myśliwych wspomina głównie przez pryzmat prac gospodarczych, aniżeli merytorycznego wprowadzenia w kanony sztuki łowieckiej. W wewnętrznych aktach normatywnych PZŁ zadbano pieczołowicie o „check listę” dla stażystów, jednak nie zadbano o kryteria doboru opiekunów. Nie dziwi więc fakt, że nawet w § 11 ust 4 statutu PZŁ znalazło się miejsce na zapis mówiący o tym, że od kandydata nie wolno żądać jakichkolwiek świadczeń finansowych lub rzeczowych. Dla wielu nemrodów z wieloletnim praktyką łowiecką stażysta zawsze będzie utożsamiany z darmową siłą roboczą, bez względu czy będzie z zawodu budowlańcem, chirurgiem, modelką czy baletnicą.

Po co w ogóle staż?

Decyzja odmowna odnośnie zaliczenia stażu zapewne przed sądem powszechnym zostanie uchylona, nie mniej może kandydatowi skutecznie wydłużyć czas nabycia podstawowych uprawnień łowieckich. Dlaczego na kursie na prawo jazdy nie ma obowiązkowych praktyk w warsztatach samochodowych? Dlaczego w przypadku uzyskania pozwolenia na broń do celów sportowych kandydaci w trakcie 3 miesięcznego stażu w klubie nie zaliczają dniówek w zakładach rusznikarskich? Chociaż jestem zwolennikiem skrócenia okresu stażu, to nie neguje jego potencjalnych korzyści pod okiem zaangażowanego opiekuna. Uważam również, że jakiekolwiek zasady jego odbywania powinny być uregulowane co najmniej w formie rozporządzenia, o ile będzie stosowna delegacja to tych czynności w ustawie. Z całą pewnością opiekunami stażystów nie powinny być członkowie przypadkowi, którzy kunszt ciesielstwa cenią wyżej, niż umiejętności bezpiecznego obchodzenia się z bronią.

Staż jest obowiązkiem ustawowym, a nie przywilejem myśliwego

Jeśli komukolwiek wydaje się, że staż łowiecki jest przywilejem, to musi się rozczarować. Odbycie stażu jest jednym z obowiązkowych warunków uzyskania uprawnień do wykonywania polowania, który narzuca ustawa Prawo łowieckie. Odbycie, a nie zaliczenie. Ustawodawca poza kołem łowieckim lub OHZ-em nie daje kandydatowi zbytniego wyboru miejsca odbywania stażu, jednak nie precyzuje również żadnych kryteriów, ani wymogów z tym związanych. Wobec powyższego nie ma możliwości odmówienia komukolwiek odbycia stażu w miejscu przez siebie wybranym.

Uprzedzając ewentualne pytania w zakresie pełnoletności, to warto wyjaśnić, iż zgodnie z aktualnymi zapisami w ustawie brak ukończonego 18 roku życia kandydata może uniemożliwiać mu wyłącznie uczestnictwo w polowaniach. Tylko tyle. Być może udział w polowaniach indywidualnych i zbiorowych stanowi jeden z wymogów stażu określonych przez PZŁ, jednak brak realizacji tych czynności nie może stanowić przeciwwskazań do jego odbycia. Warto przy tym wspomnieć, iż w związku z pandemią w sezonie łowieckim 2020/2021 praktycznie zabroniono w Polsce organizacji polowań zbiorowych.